آيا جايگزيني براي فيسبوك وجود دارد؟

فن آوري : آيا جايگزيني براي فيسبوك وجود دارد؟

تا كنون مشابه‌هاي بسياري براي سايت فيسبوك ساخته و معرفي شده‌اند و تقريباً تعداد زيادي از مهمترين آنان از نقاط ضعف فيس‌بوك بهره‌برده‌اند تا محصولي كاملتر از فيسبوك به جامعه آنلاين ارائه نمايند.
به نوشته مجله جهان كامپيوتر، سايت اجتماعي فيس‌بوك چندي پيش از حضور ۴۰۰ ميليوني كابران فعال در اين سايت خبر داد. در واقع بر طبق گزارش سايت Alexa تنها صفحه اصلي گوگل است كه بازديدكننده بيشتري از فيسبوك دارد.
اما چرا در آخرين نظرسنجي، كاربران فيسبوك ناراضي نشان داده‌اند و در حدود نيمي از آنان سخن از ترك فيس‌بوك به زبان آورده‌اند؟
جواب يك كلمه‌اي به اين سوال، محرمانگي است. فيس‌بوك، بطور پيش‌فرض تمامي اطلاعات حساب كاربري شما را با دنيا به اشتراك ميگذارد. گفتني است كه شما ميتوانيد اين موارد را بازرسي و در صورت نياز قفل كنيد اما مطمئناً پروسه‌اي خسته كننده خواهد بود.
هفته گذشته ابزارهايي نو توسط فيس بوك معرفي شدند تا به روند شخصي سازي و حفاظت محرمانگي اطلاعات كاربران كمك كنند. اين ابزارها در شكل تنظيماتي جديد براي حريم شخصي، به فيس‌بوك اضافه شدند. به هر حال اگر باري ديگر فيس‌بوك در سيستم و سياست اشتراك گذاري‌اش تغييراتي ايجاد كند، شما ممكن است نيازمند انجام دهي دوباره آن تنظيمات باشيد.
ابزارهاي مستقل متفاوتي نيز وجود دارند كه براي آزمايش امنيتي حساب‌هاي فيس بوك ساخته شده‌اند. براي مثال سايت RecliamPrivacy.org سرويس كد-باز اسكن تنظيمات شخصي فيس‌بوك را ارائه ميكند. كاربران بوسيله اين سرويس از سطح اطمينان اشتراكشان در فيسبوك مطلع مي‌شوند. همچنين هر كاربري ميتواند از راهبردهاي امنيتي و مقاله‌هاي پيشنهادي استفاده كند و بطور دستي وضعيت امنيتي را بررسي كند.
دوشنبه گذشته روزي بود كه فيس بوك را در سطر اخبار فناوري قرار داد. خبر پذيرفتن اشتباهات «حفاظت از حريم شخصي» توسط مارك زوكربرگ (موسس فيسبوك) بود كه فيس بوك را اين چنين به اخبار آورد.
تعدادي از كاربران پس از انتشار اين خبر، بهبود وضعيت را خيلي دير اعلام كردند و بواسطه گردهمايي «روز خروج از فيسبوك» تصميم به ترك اين سايت در روز ۳۱ ماه مي ميلادي گرفتند. البته تعدادي ديگر از كاربران با وجود اعلام نقدهاي خود ترك فيسبوك را رد شده خواندند.
اما آيا واقعاً تمامي اين كاربران بطور حتم فيسبوك را ترك ميگويند؟ همه دوستانشان؟ همه عكسهايشان؟ و دوباره از ابتدا ارتباطات آنلاين اجتماعي‌شان را خواهند ساخت؟ فيسبوك به واقع تعداد كاربران بيشماري را دارا ميباشد و امر ترك اين سايت تصميمي دردسر ساز خواهد بود.
البته در گذشته سايت‌هاي بسياري بوده‌اند كه ظرفيت شبكه اجتماعي را به وب آوردند همچون: Friendster يا ماي اسپيس اما اين سايت‌ها دوره درخشان خود را گذراندند و فيسبوك پيروز دوره جديد بود.
همچنين البته كه سايت‌هاي اجتماعي بسيار ديگري نيز وجود دارند كه همچنان موفق به كار خويش ادامه ميدهند: توييتر يا Linkedin از نمونه اين سايت‌ها هستند اما هدفي متفاوت از فيسبوك را انتخاب كرده‌اند. سايت LiveJournal نيز به مانند سايتي از دوران گذشته به فعاليت خود ادامه ميدهد.
    * جايگزين هاي فيسبوك
گروهي از سايت‌هاي لقب گرفته «جايگزين‌هاي فيسبوك» مدتي است كه وب را متوجه خود ساخته‌اند. تعدادي از آنان اميدوارند كه پاسخ سوال (چرا فيسبوك را ترك كنم؟) را برخوردار باشند. تعدادي از نسخه‌هاي اوليه و آزمايشي به سر ميبرند و برخي در حال حاضر سرويس كامل خود را ارائه كرده اند.
پس اين بازيكنان چه كساني هستند؟ آيا ميتوان با بررسي آنان شبكه اجتماعي آينده را پيش بيني كرد؟
The Appleseed Project
پروژه‌اي است با شعارOpen Source + Distributed Social Networking كه در واقع ايده اصلي آن بهم پيوستگي ميباشد. به اين ترتيب كه تصور كنيد كاربران سايت (الف) كه از اين نرم‌افزار استفاده مي‌كنند ميتوانند با كاربران سايت (ب) نيز در تماس باشند. تصور كنيد كه كاربران جيميل نمي‌توانستند به كاربران هات ميل ايميل بفرستند. آيا شما ديگر تمايلي به حساب جيميل داشتيد؟ اين پروژه با همين منظور وارد اين عرصه شده است تا شايد بتواند با اين نوآوري كاربران فيسبوك را به خود جلب نمايد.
كارشناسان پتانسيل رقابتي اين پروژه را بالا دانسته اند و تنها ۶ ماه ديگر به ارائه عمومي اين سرويس باقي مانده است.
Diaspora
اين پروژه بتازگي در سطر بسياري از خبرگزاري‌ها ظاهر شده است و تا كنون از نظر خبرسازي پيشرفت چشمگيري داشته است. همچنين با وجود ۲۰۰ هزار دلار كمك مالي توسط حاميان Kickstarter.com ميتوان ايده آنرا كاملا محبوب دانست.
بطور فني Diaspora بسيار شبيه Appleseed به نظر ميرسد. اين پروژه كاملا كد باز نوشته خواهد شد و از طراحي توزيعي Distributed بهره‌مند مي‌شود. گفته شده است كه Diaspora قدرت بيشتري خواهد داشت اما حداقل Appleseed هم اكنون چند خط كد نوشته شده براي نمايش دارد.
Elgg
در كنار ديگر پلتفرم‌هاي بكار افتاده كد باز سايت‌هاي اجتماعي، Elgg از آن دست است اما تفاوتش با ديگران در نظر گرفتن شركت‌ها و سازمان‌ها است تا آنها نيز بوسيله اين پلتفرم شبكه‌اي اجتماعي براي كارمندان خود تهيه كنند.
البته نمي‌توان Elgg را تهديدي براي Facebook تصور كرد. اما امتحان اين سايت از ضرر خالي است و حتي شايد تصميم بگيريد كه تعدادي از فعاليت‌هاي اجتماعي خود را بر روي چنين پلتفرمي انجام دهيد. Elgg بصورت كد باز ارائه مي‌شود. كاربران ميتوانند سايت خود را بوسيله Elgg راه اندازي كنند يا آنكه از هاست‌هاي فروشنده اين سرويس را درخواست نمايند.
Lorea
Lorea خود را شبكه‌اي متشكل از سيستم‌هاي اجتماعي امن توصيف ميكند كه در نهايت جهاني سايبر از اطلاعات به اشتراك گذاشته شده را به دنياي واقعي معرفي ميكند.
Lorea مدعي سر سختي است اما به مشابه Elgg رقيبي جدي براي فيس بوك نخواهد بود. در عوض اين پروژه محيط خوبي براي دانشجويان و علاقهمندان است تا با طرز عملكرد شبكه‌هاي اجتماعي آشنا شوند.
OneSocialWeb
اين هم ابزار كد باز ديگري است كه به خدمت شبكه‌هاي اجتماعي فرا خوانده شده است. اما بر خلاف Appleseed و Diaspora برنامه OneSocialWeb در نظر دارد كه محتواي كابران از ديگر شبكه‌هاي اجتماعي را در يك محل جمع آوري كند. براي مثال اگر OneSocialWeb همانطور كه گفته شد عمل كند، نظامي را به ارمغان مياورد كه سايت‌هايي نظير فيسبوك، توييتر، عكس‌ها، وضعيت‌ها و ديگر شبكه‌هاي اجتماعي كاربر را در يك سيستم ذخيره مي‌كند. البته براي كارايي عملي اين نظريه، لازم است كه ديگر صاحبان شبكه‌هاي اجتماعي به درخواست OneSocialWeb پاسخ مثبت بدهند. براي آزمايش اين سرويس در تابستان منتظر نسخه آزمايشي آن باشيد.
Pligg
به مانند Elgg يك پلتفرم كد باز شبكه اجتماعي است. با اين تفاوت كه Pligg يك سيستم مديريت محتوي وب (CMS) نيز مي‌باشد. Pligg بطور اختصاصي از امكاناتي همچون: راي دادن به خبرها و مقالات بر مبناي مقياس پنج ستاره‌اي، ارسال خبر، نظر دهي و ديگر امكانات مشابه به سايت Digg برخوردار ميباشد.  اما در واقع Pligg از اساس نميتواند رقيبي براي Facebook به حساب آيد.
Pip.io
اين سايت در حال حاضر راه اندازي شده است و بطور واقعي مدعي رقابت با فيس بوك مي‌باشد. اما خبر بد: اين پلتفرم هنوز كامل نيست. اشكالاتي نظيرپردازش تاريخ ماه ميلادي و انتخاب اسامي كاربري از مشكلات كنوني اين سايت مي‌باشد. همچنين در اين سايت هنگاميكه درخواست ميكنيد تا دوستان كنوني شما در Pip.io را از حساب جيميلتان پيدا كند، به جاي يافتن آنها، پيشنهاد به ارسال دعوت نامه به ليست چند صد نفري شما مي‌دهد.
به هر حال Pip.io يك پروژه در حال تكميل است و هم اكنون بيشتر شبيه به يك كلاينت (Client) استفاده از شبكه‌هاي اجتماعي عمل ميكند. به اين ترتيب كه رابط كاربري براي كنترل فيس‌بوك و توييتر مهيا كرده است.
برنده كدام است؟
نمي‌توان در ميان اين ليست برنده‌اي براي برتري از فيس‌بوك انتخاب كرد. Pip.io انتخاب نزديكي است اما همچنان آنطور كه بايد كامل نيست. شايد بهتر باشد كه كاربران معمولي شبكه‌هاي اجتماعي براي در ارتباط بودن با دوستان و فاميل همچنان از سايت فيس‌بوك بهره ببرند. حتي اگر فيس بوك به قول خود عمل كند و نگراني‌هاي پيرامون «حريم خصوصي» كاربران را بر طرف سازد، سپس بدنبال جايگزين بودن، يك عمل بيهوده محسوب مي‌گردد.